Belma A. ÖZGE-Fahriye KUTLAY ŞENYURT
GÜNEŞ DOĞUYOR SOYLU-Ziya İPEK
Gelişmiş ülke ekonomilerindeki sakinlik, ticaret yollarındaki tıkanıklıklar, durgunluk, enflasyon, artan küresel rekabet koşulları ve iş dünyasının depremin yaralarını sarmaya ve üretmeye çalışması…
Bugün iş dünyasının attığı pek çok adıma rağmen finansman hâlâ en önemli sorun olmaya devam ediyor. Her ne kadar 11 banka TİM ile ihracatçıya yönelik protokol imzalamış ve KOBİ’lere yönelik limit artırılmış olsa da teşvik kapsamında yatırımı olmayan, ihracata dayalı iş yapmayan firmalar için finansman sorunu halen en önemli sorun olmaya devam ediyor. . İş dünyası temsilcileri, uzun vadeli ve düşük faizli yatırım kredilerine erişimi ‘olmazsa olmaz’ olarak nitelendirirken, sektörel bazda Eximbank ve KGF kanallarının aktif olarak kullanılmasını bekliyor. Bu konudaki son gelişmeleri ve zorlukları DÜNYA’ya aktaran Anadolu iş dünyası, konuya ilişkin çözüm önerilerini de açıkladı.
Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Kıvanç, “Şu anda Eximbank, Türk bankacılık sisteminde ihracata yönelik sanayicinin en önemli finansman ayağıdır. Bir diğer önemli konu ise geçtiğimiz yıllarda uygulamaya konulan Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli kredilerin yeniden devreye alınmasının bu sorunun çözümünde önemli rol oynayacağıdır. “Devletimizden üretimi, ihracatı, istihdamı korumada olumlu farklılaşan bir kredi sisteminin geleceğine inanıyorum” dedi.
İhracat paketleri tüm paydaşları içermelidir
Özellikle son dönemde yaşanan artışlar, öngörülemeyen vergi artışları ve artan maliyetler karşısında firmaların rekabet gücünü kaybettiğini belirten Kocaeli Ticaret Odası Başkanı Necmi Bulut, önümüzdeki dönemde üretim, istihdam ve ihracat performanslarını artıracak ilave takviyelere ve yeni unsurlara ihtiyaç duyduklarının altını çizdi. Bunu tekrar başarmak için. Bulut, işletmelerin finansal sorunlarının giderilmesine katkı sağlamak amacıyla son yıllarda başarıyla yürütülen “Nefes Kredi Projesi”nin yeniden gündeme getirilmesi önerisinde bulundu.
Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletli kredilerin çeşit ve limitlerinin artırılması ve Türk Eximbank üzerinden sunulan kredilerin daha aktif sağlanması gerektiğini belirten Bulut, son dönemde ihracatçı firmalar için yapılan protokolleri de dikkatle takip ettiklerini belirtti. Bulut, “Bu tür çalışmaların kalıcı hale gelmesini ve iş dünyasının tüm paydaşlarını kapsayacak şekilde ele alınmasını umuyoruz.” dedi.
Ticari kredi kartları acilen kullanıma sunulmalı
İş dünyasının en temel sorununun finansmana erişim olduğunu vurgulayan bir diğer isim ise Adana Ticaret Odası Başkanı Yücel Bayram. Ticari kredi kartlarına getirilen kısıtlamalar nedeniyle çek kullanmayan işyerlerinin zor günler geçirdiğinin altını çizen Yücel Bayram, darboğaz yaşayan işyerlerinin ticari alımlarını yapabilmeleri, satışların engellenmesi için ticari kredi kartlarının acilen devreye alınması gerektiğini vurguladı. -Finansmana erişimin oldukça zor olduğu bu günlerde alım sirkülasyonunun bozulmaması ve ticaretin yavaşlamasının önlenmesi. yapılmış.
Ayrıca enflasyonun tavan yapmasının en büyük nedeni olarak enerji ve yakıt maliyetlerini gösteren Bayram, ulaştırma ve lojistik gibi sektörlere uygulanacak ÖTV indirimlerinin de iş dünyasına fayda sağlayabileceğini vurguladı.
Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, kredi alamadığından zor durumda kalan çok sayıda üreticinin bulunduğunu söyledi. Bilgiç, şu bilgileri paylaştı: “Bankalar, Merkez Bankası’ndan aldıkları paraya birkaç puan ekleyerek finansmana erişimi kolaylaştırmalı. Aksi takdirde piyasada tıkanıklık yaşanacaktır. “Finansman sağlanamazsa üretim ve üretim durur. Üretenlerin önünün açılması ekonominin canlanması açısından son derece önemli.”
TESKOMB kredisi genişletilmeli
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, öngörülebilirliğin iş dünyası için önemine vurgu yaparak, “Para Politikası Kurulu’nun son faiz kararında enflasyonla mücadele konusunda gösterdiği çaba ve kararlılığı Orta Vadeli Program’da da net bir şekilde görmek istiyoruz” dedi. Programı kararlılıkla uygulamaktır.”
KOBİ’lerin finansmana erişiminin desteklenmesine yönelik öneride bulunan Tuncay Yıldırım, TOBB çatısı altındaki işletmelerin Esnaf ve Sanatkarlar Kredisinden yararlanabilmesi için düzenleme yapılması gerektiğini vurguladı. Yıldırım, “Yönetmelik kapsamında belirlenecek azami cironun altında kalan TOBB çatısı altındaki işletmelerin, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin (TESKOMB) kredilerinden de yararlanabilmesi gerekiyor. küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulmuştur.”
Finans ekonominin yakıtıdır, kesinti olmamalı
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hakan Sefa Çakır, son dönemde uygulanan ekonomi politikalarıyla piyasaya güven verme çabası olduğunu vurgulayarak, bu çabalara rağmen mali sıkılaştırma politikasıyla şirketlerin nakde erişimde sıkıntı yaşamaya devam edeceğini söyledi. .
10 firmadan 8’inin krediye erişemediğini vurgulayan Çakır, krediye erişim zorlaştıkça ve vadeler kısaldıkça işletmelerin finansal risklerinin daha da artabileceğini ifade etti. Ülke ekonomisindeki makro tedbirlerin firmaları olumsuz etkilediğini vurgulayan Çakır, sözlerini şöyle tamamladı: “Türkiye’nin üretim, yatırım, istihdam ve ihracat gücünde kesinti olmamalıdır. Enerjiden hammaddeye, insan kaynağından üretim ve yatırıma kadar işletmelerimizin üzerindeki maliyet yükü artıyor.
Finansmana erişimde iyileştirici adımlar ve istikrar bekliyoruz. Krediler üzerindeki baskı hafifletilmeli, finansmana erişimi zorlaştıran faktörler ortadan kaldırılmalı, kolaylaştırıcı yollar hızla hayata geçirilmeli, kamu teşvik ve desteklerinin etki analizi doğru bir şekilde yapılmalıdır. Finansman bir yakıttır. “Bu yakıt, üretim ve ihracatın tüm kılcal damarlarına dağıtılmalıdır.”
Enflasyona göre teşvikler revize edilmeli
Üretim, istihdam ve ihracat için düzenli işleyen bir kredi mekanizmasının şart olduğunu belirten Körfez Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Recep Öztürk, son dönemde üreticilerin finansmana erişimde ciddi sıkıntılar yaşadığının altını çizdi.
Recep Öztürk, KOBİ’lerin sahip olduğu makine ve teçhizatın teminat olarak gösterilmesi gerektiğini anlatarak, “Üreticilere yönelik devlet teşvikleri kolaylaştırılmalı ve bu teşvikler enflasyon oranlarına göre revize edilmeli. “Özellikle Avrupa ülkeleri gibi sanayi alanlarının artırılarak üretimi teşvik edecek güçlü politikalar izlenmesi gerekiyor” dedi.
“Yeni orta vadeli programın umut getirmesini umuyoruz”
İş dünyası olarak finansmana erişimde sıkıntıların devam ettiğini vurgulayan Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, bankaların limit güncelleme taleplerinin olumlu karşılanmadığı, yüksek masraflar yapıldığı ve uzun bir prosedür takip edildiği yönünde üyelerden gelen şikayetlerin çözüme kavuşturulmaya başladığını belirtti. arttırmak.
Zeytinoğlu, “Teşvik kapsamında yatırımı olmayan ve ihracat yapamayan firmaların krediye erişimlerindeki zorluklar sanayiciyi zorluyor” diyerek, uzun vadeli yatırım kaynaklarının kapatılmasının özellikle reel sektörü zorladığını belirtti. Özsermayesi güçlü olmayan, üretimi ve istihdamı olumsuz etkileyen.
Rekabetin yoğunlaştığı bu dönemde ihracatın, üretimin ve istihdamın artmaya devam edebilmesi için reel sektörün uzun vadeli ve düşük faizli yatırım kredilerine ulaşmasının şart olduğunu vurgulayan Zeytinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: Bu bağlamda Hazine ve Maliye Bakanlığımızın bu konuda atılan adımlara ilişkin açıklamalarını pahalı buluyoruz. .
Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek’in 100 milyon liraya kadar bir KOBİ’nin sistemden kullanabileceği maksimum kredi miktarının 150 milyon lira olacağını açıklaması, finansmana ulaşmakta zorluk çeken küçük işletmelerimiz için sevindirici. İhracatçılarımızın yaşadığı sorunlar konusunda Eximbank’ın devlet olarak sektörel bazda seçici üretim ve ihracata katkı sağlayacağını biliyoruz.”
İstihdam sorunu acilen çözülmeli
Gebze Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Abdurrahman Aslantaş, finansman sorununun yanı sıra işgücü sıkıntısının da üretimi etkileyen faktörlerden biri olduğunu söyledi. “Hemen hemen tüm branşlarda eğitimli ve vasıfsız iş gücü açığı her geçen gün artıyor. İstihdam konusuna bir an önce çözüm bulunmalı, acilen çözüm aranmalı ve bulunmalıdır.
Aksi takdirde üretimimiz talebi karşılayamayacak ve özellikle ihracatımız önemli ölçüde etkilenecektir. Üniversitelerin artması, özellikle piyasada değeri az olan bölümlerin, sosyal yardımların ve 12 yıllık kesintisiz eğitimin artması meslek edinme iştahını azaltıyor. Mavi yakalıların beyaz yakalılara göre daha yeterli fırsatlara sahip iş bulduğu bir süreçten geçiyoruz. “Arz ve talep istikrarı dikkate alınarak çocuklarımızın meslek liselerine gitmeleri teşvik edilmeli, yetenek ve eğilimlerine yönlendirilmelidir.”
Deprem bölgesi ayrımcılığı bekliyor
Deprem bölgelerinde finansmana erişimin çok daha önemli bir sorun olduğunu belirten Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Olmatu, bu konuda pozitif ayrımcılık talep ettiklerini belirtti. Buluttu, destek sağlanması halinde bölgenin hem yeni yatırımcıların hem de mevcut tesislerin kapasitesini çok daha hızlı bir şekilde artırma fırsatına sahip olduğunu söyledi.
Nakit sıkıntısı herkesi etkiliyor
Depremin yıkıcı etkilerini ortadan kaldırmak için bankaların ticari kredi musluklarını açması gerektiğini belirten Önder Sadıkoğlu, “Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin depremin ekonomik enkazından çıkması çok zor. Küçük ve orta ölçekli işletmeler nakit akışında hiç bu kadar zorluk yaşamamıştı. Şirketlerin nakit sıkıntısı tüm piyasada domino etkisi yaratacak aksaklıklar yaratıyor. Ticari kredilerdeki sıkışıklık had safhaya ulaştı. Özel bankalar ticari kredilerde küçülürken kamu bankaları da frene bastı. Kamu bankalarında ticari kredilerin faiz oranı yıllık yüzde 35 civarında ancak onaylanan kredi sayısı oldukça sınırlı. Bazı özel bankalar ticari kredileri tamamen kapatırken, bazıları da yıllık yüzde 70-80 faiz oranıyla çok düşük kredilere onay veriyor. “Onay süreçleri ve prosedürleri üyelerimizi hayal kırıklığına uğrattı” dedi.
İhracata yönelik Avrupa Birliği fonlarıyla demiryolu inşa edelim
Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Türkiye’nin pandemi döneminde en hızlı toparlanan ülkelerden biri olduğunu kaydederek, “Bunun nedeni Çin’den gelen ihracat konteynerlerinin navlun fiyatlarının 10 bin dolara kadar çıkmasıydı. Ancak artık bu durum tersine döndü. Yavaşlamanın ve Çin’in rekabet etme isteğinin de etkisiyle Şangay-Rotterdam arasında bu rakamlar 1.700 dolara düştü. Maliyetlerimiz neredeyse iki katı. Bu maliyetlerle ürünlerimizi tırlarla ihraç etmek sürdürülebilir değil” dedi. Zeytinoğlu, “Demiryolu yatırımlarının AB’ye aday ülke statüsündeki AB fonlarından yararlanılarak yapılması gerektiğini” öne sürdü.
KDV iadelerinde gecikmenin önüne geçilmeli
Körfez Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Recep Öztürk: “KDV iadelerindeki gecikme daire temsilcileri açısından da sorun yaratıyor. Bakanlarımızın açıklamalarına göre KDV iadeleri evrak yetersizliğinden dolayı gecikiyor. Buna rağmen şube temsilcilerimiz, ilgili evrakların zamanında teslim edilmesine rağmen para iadesini çok geç aldıklarını belirtiyorlar. KDV iadelerinin hızlandırılmasına ilişkin teknik operasyonel sürecin iyileştirilmesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz. Nihayet; “Fatura karşılığı verilen ticari kredileri desteklerken, kontrollerinin de arttırılması gerektiğini düşünüyoruz.”
